„Nie odczuwaj, nie ufaj, nie mów” – Role dziecka w rodzinie dysfunkcyjnej z problemem alkoholowym.

Nie odczuwaj, nie ufaj, nie mów – tego uczy się dziecko wychowujące się w rodzinie z problemem alkoholowym. Nie odczuwaj, bo to co czujesz jest zbyt bolesne i przerażające by sobie z tym poradzić. Nie ufaj, bo przecież wiesz, że obietnice nie są spełniane a przyrzeczenia łamane. Nie mów, o tym co dzieje się w twoim domu i o piciu swojego rodzica gdyż oszczędzisz sobie tym wstydu i lęku.  
Taka postawa sprawia, że dziecko przyjmuje postawę obronną i zamkniętą wobec otaczającego je świata, odgrywając w swojej dysfunkcyjnej rodzinę jedną z czterech ról: bohatera rodzinnego, kozła ofiarnego, maskotki i dziecka niewidzialnego.

• Bohater – to najczęściej najstarsze dziecko w rodzinie, które, choć nie jest na to gotowe, przyjmuje na siebie rolę dorosłego i bierze odpowiedzialność za sprawne funkcjonowanie rodziny. Jeśli ma rodzeństwo, to opiekuje się nim, zajmuje się domem, może gotować, sprzątać, zazwyczaj wywiązuje się ze wszystkich obowiązków i stara się być we wszystkim najlepszy. Żyje w ciągłym napięciu przygnieciony obowiązkami nad jego siły, często też wpada w panikę w sytuacjach, których nie jest w stanie przewidzieć.
• Kozioł ofiarny  - stara się zwrócić uwagę na siebie by odwrócić ją od rzeczywistych problemów rodziny. W grupie będzie najbardziej niegrzecznym i przeszkadzającym dzieckiem, może wdawać się w bójki lub konflikty z prawem, uciekać z domu. Trudno mu funkcjonować w układach społecznych, nieustannie spotyka się z dezaprobatą.
• Maskotka – podobnie jak kozioł ofiarny próbuje oderwać uwagę od rodzinnego domu i skupić ją na sobie tyle że błaznując, przymilając się, żartując. Maskotka stara się ulżyć swojej rodzinie poprzez rozweselanie i humor, nie cofnie się przed niczym by tylko poprawić innym humor. W społeczeństwie maskotki często bywają duszą towarzystwa, płacąc za to cenę nie bycia traktowaną poważnie.
• Dziecko niewidzialne – trzyma się na uboczu rodziny zwykle nie sprawiając większych kłopotów w poczuciu izolacji, samotności i krzywdy. Jest to dziecko, o którym nikt nie pamięta, nikt go nie dostrzega, jest nieśmiałe i do wszystkiego i wszystkich podchodzi z rezerwą. Trudno mu brać udział w pracach zespołowych a także stawiać czoła problemom.

Dziecko może przyjmować kilka ról w zależności od sytuacji w jakiej się znajduje. Role odgrywane przez dzieci podpierają funkcjonowanie rodziny, która oczekuje ich od dziecka i wzmacnia je. Jednakże przyjmowanie tych ról poza systemem rodzinnym nie służy już dziecku i jego relacjom z innymi ludźmi. W miarę upływu lat, schemat zachowań utrwala się doprowadzając do coraz to większych porażek w życiu zewnętrznym, by jako dorośli cierpieć z powodu nabytych wzorców zachowań , które już dawno przestały pełnić swoją funkcję ale człowiek nie wykształcił w ich miejsce nowych i zdrowych modeli tworzenia relacji z ludźmi. Dorośli bohaterowie uzależniają się od „bycia potrzebnym” i oceny innych kompletnie nie będąc uważnymi na swoje potrzeby; kozły ofiarne stają się społecznymi, odtrącanymi przez ludzi wyrzutkami; niewidzialne dziecko staje się odludkiem a maskotki nikt nie traktuje poważnie…