Style przywiązania w relacjach

​Dzieciństwo oraz jakość naszych relacji z rodzicami bądź opiekunami wpływa bezpośrednio na nasze późniejsze związki interpersonalne. Sposób reagowania i stosunek do bliskości określają style przywiązania. Czym są i na czym polegają?

Wiele lat temu brytyjski psychoanalityk John Bowlby stworzył teorię przywiązania. Dotyczyła ona wpływu jaki ma na dziecko utrata rodzica lub opiekuna. Co ważne, utrata to także brak wystarczającej uwagi w sytuacjach wymagających wsparcia. Kiedy dziecko nie otrzymuje go i dodatkowo występuje brak obecności opiekuna może to wpłynąć na późniejsze relacje i związki romantyczne, sposób budowania (bądź unikania) bliskości i reagowania na różne sytuacje pojawiające się w relacjach. Zespół takich zachowań nazywamy stylami przywiązania. Pojawia się zatem pytanie - czy style przywiązania są stałe? Czy możemy na nie wpływać i zmieniać je? Najpierw odpowiedzmy na pytanie czym jest przywiązanie. Jest to silna potrzeba bliskości z drugim człowiekiem związana z poczuciem bezpieczeństwa i zaufaniem. To także konkretne zachowania i reakcje, które przejawiamy w związku z drugą osobą ponieważ sposób w jaki przywiązujemy się do partnera istotnie wpływa na jakość związków jakie tworzymy i na nasze życie.

Wyróżniamy 4 style przywiązania: bezpieczny, unikowy, lękowo-ambiwalentny i zdezorganizowany. Aby nauczyć się rozpoznawać poszczególne style przyjrzyjmy się poniższemu opisowi każdego z nich.

Bezpieczny styl przywiązania

​Ten styl przywiązania charakteryzuje osoby z wysoką samooceną i pewnością siebie. Potrafiące iść na kompromis i wyznaczające jasno swoje granice. Takie osoby posiadają duże zaufanie do drugiej osoby w relacji oraz akceptują siebie. Nie mają problemów w budowaniu relacji, a także nie odczuwają lęku przed bliskością i...brakiem relacji. Jeśli związek nie spełnia ich oczekiwań nie starają się go utrzymać za wszelką cenę. Potrafią także zaoferować i przyjąć pomoc. Ten styl przywiązania wykształca się, kiedy rodzic reaguje na emocje i potrzeby dziecka, jest dla niego dostępny i tworzy atmosferę bliskości i zaufania.

Unikowy styl przywiązania

Osoby z unikowym stylem przywiązania posiadają niski stopień zaufania do innych ludzi. Pomimo pragnienia relacji czują, że nie zasługują na nią. Tworzą dystans w kontaktach międzyludzkich oraz stwarzają wrażenie nadmiernie samodzielnych. Czują się nieswojo w obliczu tworzącej się bliskości, w wyniku czego często kończą relacje zanim się one umocnią. Pojawiające się problemy wolą rozwiązywać samodzielnie a próby kontaktu partnera mogą odbierać jako narzucanie się. Ten styl przywiązania pojawia się, kiedy rodzic nie inicjuje kontaktu z dzieckiem, nie poświęca mu uwagi i nie zauważa jego potrzeb. Dziecko uczy się wtedy, że w relacji nie otrzymuje się wsparcia i bliskości. Samo także przestaje poszukiwać ich u opiekuna.

Lękowo-ambiwalentny styl przywiązania

Ten styl przywiązania występuje u osób z brakiem zaufania do innych, niską samooceną, silnym lękiem przed odrzuceniem i posiadających wysoką potrzebę bliskości. Zaspokajających potrzeby partnera swoim własnym kosztem, a także bardzo obawiające się utracić partnera, często uważając go za lepszego od siebie. Mają także trudności ze stawianiem granic i przestrzeganiem swoich praw przez innych ludzi. W relacjach nierzadko bywają poniżane, a nawet doświadczają aktów przemocy.
Lękowy styl przywiązania kształtowany jest gdy opiekunowie dziecka zachowują się w sposób nieprzewidywalny i chaotyczny. Dziecko nigdy nie wie czego można się spodziewać i odczuwa lęk, kiedy rodzica nie ma. Gdy rodzic wreszcie się pojawia dziecko często czuje jednocześnie ulgę i złość. Nie może liczyć na pomoc opiekunów, czemu towarzyszy niepewność i uczucie lęku. Przekłada się to na późniejsze relacje romantyczne.

Zdezorganizowany styl przywiązania

Osoby z tym stylem przywiązania mają niskie samoocenę i poczucie wartości. Wykazują nadmierne zaufanie i przesadną szczerość oraz naiwność w kierunku innych ludzi. Czują silny lęk przed odrzuceniem oraz mają problemy z kontrolowaniem własnych zachowań, uczuć i emocji. Zbyt mocno polegają na drugiej osobie. Ten styl przywiązania tworzy się, kiedy dziecko nie miało poczucia bezpieczeństwa i dorastało w nieprzyjaznym otoczeniu nierzadko doświadczając agresji i przemocy.

---

Warto poznać style przywiązania w jakich funkcjonujemy w relacjach z innymi ludźmi. Daje to szansę zauważenia nieprawidłowości oraz możliwość pracy i zmiany tych zachowań dzięki odpowiedniej terapii. To ważne, także dlatego, aby nie powielać wzorców wyniesionych z domu i tym samym nie przekazywać ich dalej oraz chronić swoje dzieci. Praca nad swoimi stylami przywiązania pozwoli również tworzyć relacje, które przyniosą nam spokój, bezpieczeństwo i spełnienie.    ​